در حوزه بازرگانی هم مانند بسیاری از حوزه‌ها به‌وفور اصطلاحات و واژگانی وجود دارد که اگر مشغول به کار بازرگانی باشید ناگزیر از آشنایی و استفاده از آنها خواهید بود. ما در ادامه بیشترین اصطلاحاتی که در بازرگانی رایج هستند را توضیح می‌دهیم.
اسناد حمل از اصطلاحات بازرگانی
اسناد حمل کالا
به منزله سند قرارداد حمل، رسید دریافت کالا و سند مالکیت آن است. به علاوه در صورت بروز مشکل، این سند برای ادعای خسارت از شرکت بیمه می‌تواند به عنوان پشتوانه مورد استفاده قرار گیرد.
اسناد مثبته گمرکی از اصطلاحات بازرگانی
بطور کلی اسنادی هستند که ورود کالا به ترتیب مجاز به کشور، انجام تشریفات قطعی گمرکی در خصوص کالا، ترخیص از گمرک با صدور سند و پرداخت کلیه وجوهی که به ورود قطعی کالا تعلق می‌گیرد را مورد تایید قرار می‌دهد.
اسناد نادرست از اصطلاحات بازرگانی
منظور از اسناد نادرست، سیاهه‌هایی است که در آن خصوصیات کالا صحیح و دقیق ذکر نشده است و صاحب کالا، کالای دیگری را با حقوق گمرکی و سود بازرگانی و عوارض کمتر اظهار نموده باشد.
اظهارنامه کالا
اظهارنامه کالا بر روی برگی که گمرک تعیین نموده تنظیم می‌شود و شامل اطلاعاتی درخصوص روش گمرکی و مشخصات قابل اجرا در مورد کالا از طرف اشخاص ذی‌نفع است.
اظهارنامه گمرکی
اظهارنامه گمرکی به هر اظهار یا اقدامی که راجع به اطلاعات خاص مورد نیاز گمرک در مورد کالا به هر شکل که توسط گمرک توصیه شده یا مورد قبول واقع شود می‌گویند.
اظهارنامه مبداء
عبارت است از یک اظهارنامه‌ای که مربوط به مبداء کالاهای ساخته شده است و در موقع صدور، مشخصات آنها توسط سازنده، تولید کننده، تهیه کننده، صادر کننده یا هر شخص صلاحیت‌دار دیگری در فاکتور تجاری یا هر سند دیگری که مربوط به کالاها باشد ذکر می‌گردد.
اعلامیه ارز
سندی است بانکی که موید مبلغ ارز انتقال یافته جهت خرید کالا و هم ارز ریالی آن و تاریخ گشایش اعتبار آن است.
پروفورما
پروفورما یا پیش‌فاکتور سیاهه خریدی است که فروشنده از مبدا به عنوان پیشنهاد فروش، یا تعیین ارزش و شرایط فروش، صادر می‌کند.
ترانسشیپ
روش گمرکی که به موجب آن کالاها تحت نظارت گمرک از طریق یک وسیله حمل و نقل وارد و به یک وسیله حمل و نقل خارج می‌شود.
تعهد ترانزیت
به‌موجب این سند که توسط گمرک تنظیم می‌شود این اجازه داده می‌شود که کالاها به طور ترانزیت گمرکی بدون پیش پرداخت حقوق و عوارض ورودی حمل شوند. تعهد ترانزیت کالا معمولا حاوی کلیه مشخصات لازم برای تعیین حقوق و عوارض ورودی و یک تعهد تضمین شده مبنی بر ارائه کالا با مهروموم گمرکی به دفتر گمرکی مقصد است.
دامپینگ از اصطلاحات بازرگانی
دامپینگ عبارت است از فروش یا صادرات کالا با قیمت کمتر از هزینه‌های تمام شده یا به عبارتی دیگر به فروش کالا در خارج به قیمتی کمتر از قیمت داخلی گفته می‌شود.
کابوتاژ
عبارت است از حمل کالا از بندر یک کشور به بندر کشور دیگر و همچنین از یک گمرک به گمرک دیگر، که از راه کشور همجوار یا آبراه های داخلی صورت می‌گیرد. کابوتاژ دو نوع اظهارنامه دارد که یکی هنگام خروج کالا از بندر یا مرز تنظیم می‌شود و یکی هم هنگام ورود به گمرک مرز یا بندر بنابراین برای کابوتاژ تشریفات گمرکی لازم است.
کانتینر از اصطلاحات بازرگانی
کانتیتر یک محفظه بزرگی است از چوب یا فلز که اغلب حجم کفه یک کامیون بزرگ یا تریلر را فرا می‌گیرد و به دلیل ظرفیت بالا، نفوذ ناپذیری در مقابل آب و مقاومت این سازه در شرایط ویژه محیطی، برای حمل و نقل کالاها مورد استفاده قرار می‌گیرد.
گواهی مبدأ
اظهاریه امضا شده‌ای است که موید مبدا ساخت کالا است. گواهی مبدا توسط صادرکننده کالا و نماینده‌اش تهیه می‌شود ولی این گواهی در بعضی از کشورها باید روی فرم خاصی که حاوی تائید یک سازمان اداری مستقل به‌عنوان مثال اتاق بازرگانی باشد، صادر شود.
مانیفست بار از اصطلاحات بازرگانی
مانیفست یا فهرست کل کالا، فهرست کالاهای تشکیل‌دهنده محموله بار یک کشتی یا یک قطار یا یک کاروان از کامیون‌هایی را می‌گویند که بیشتر از یک بارنامه دارند و حاوی ریز کلیه برنامه‌های مربوط به محموله است. مانیفست محموله بار حاوی مشخصات بازرگانی مربوط به کالاها از قبیل شماره‌های اسناد حمل، نام صادرکننده و گیرنده کالا، علامت و شماره، تعداد و نوع بسته‌بندی، مقدار و شرح کالا باشد و ممکن است به جای اظهارنامه محوله بار به کار رود.
بارنویسی
به عملی می‌گویند که مامورین موقع تخلیه کالا از وسائل نقلیه، ریز جزئیات و مشخصات آنرا می‌نویسند تا بعدا با بارنامه و مانیفست تطبیق داده شود.
کسب مجوز صدور
مجوزی است که صادرکننده باید برای صدور کالا از وزارتخانه‌های صنعتی یا کشاورزی و یا بازرگانی کسب نماید.
سیاهه تجاری
صورتحسابی است که به موجب آن هزینه کالا به حساب خریدار منظور می‌شود.
کالای مرجوعی از اصطلاحات بازرگانی
کالای مرجوعی که به آن دوباره صدور هم می‌گویند کالاهایی است که یا به عنوان واردات کالا ی موقت به کشور وارد می‌شوند و در پایان مهلت ورود موقت برای اعاده از کشور، اظهار و تحت عنوان کالای مرجوعی شناخته می‌شوند یا به دلیل ممنوعیت یا غیرمجاز بودن تطبیق با استانداردهای اجباری ( برای آن دسته از کالاها که ورودشان مستلزم رعایت استاندارد اجباری است) یا به طور کلی عدم احراز شرایط , قابل ترخیص نیستند به همین لحاظ از کشور باید مرجوع شوند.
ورود موقت
رویه گمرکی است که به موجب آن برخی از کالاها بدون پرداخت حقوق ورودی عوارض به قصد خروج مجدد در مدت مقرر وارد قلمرو گمرکی می‌گردد و شامل ورود موارد زیر است:
- موقت کالا جهت تعمیر یا تولید و بسته بندی
- ورود موقت به منظور نمایش در نمایشگاه‌ها
- ورود موقت خودرو
آربیتراژ از اصطلاحات بازرگانی
شرایطی است که در آن یک ارز در بازارهای مختلف قیمت‌های متفاوت دارد. در نتیجه ، افرادی که « آربیتراژ ورها » نامیده می‌شوند، این ارز را در بازاری که قیمت پائین دارد می‌خرند و در بازاری که قیمت بالا دارد می‌فروشند و از این مابه التفاوت استفاده می‌کنند.
نظارت گمرکی
یعنی اقدامی برای تضمین اجرای قوانین و مقرراتی که گمرک مسئول اجرای آنهاست به عمل می‌آید.
وزن قانونی
وزن قانونی یعنی وزنی که طبق قانون برای مقاصد معین تعیین می‌شود. در قانون گمرک این وزنی که به این ترتیب به دست می‌آید برای محاسبه حقوق گمرکی و عوارض ورودی در مواردی که این حقوق از روی وزن اخذ می‌شود به کار می‌رود.
اظهارنامه ورود یا خروج
عبارت است از برگه اظهارنامه‌ای که توسط شخص مسئول وسیله حمل و نقل یا نماینده او باید هنگام ورود یا خروج وسیله حمل و نقل به مقامات گمرکی ارائه شود و حاوی مشخصات لازم در ارتباط با وسیله حمل و نقل، مسیر سفر، بار و اطلاعات کارکنان و مسافرین است.
عوارض و ارزش افزوده
علاوه بر حقوق گمرکی، وجوهی نیز تحت عنوان عوارض و ارزش افزوده طبق مصوب هیات وزیران به استناد قانون انحصار تجارت خارجی، قانون امور گمرکی و قانون مقررات صادرات و واردات کالا از برخی کالاهای وارداتی اخذ می‌شود که به آن عوارض و ارزش افزوده گفته می‌شود.
